Tiếp điểm là gì? Nguyên lý làm việc và ứng dụng

Tiếp điểm là một linh kiện nhỏ gọn, nhưng đóng vai trò quan trọng và được ứng dụng rộng rãi trong đa dạng các hệ thống và thiết bị điện. Nó cho phép dòng điện lưu thông và chính là nền tảng hoạt động thiết yếu của mọi hệ thống điện. Hãy cùng BTB Electric khám phá nguyên lý hoạt động, cách lắp đặt cũng như cách phân loại các loại tiếp điểm trong bài viết dưới đây.

Tiếp điểm là gì?

Tiếp điểm, hay còn gọi là tiếp xúc điện, chính là vị trí kết nối giữa hai hoặc nhiều vật dẫn cho phép dòng điện truyền từ vật dẫn này sang vật dẫn khác. Phần bề mặt nơi dòng điện đi qua được gọi là bề mặt tiếp xúc.


Tiếp điểm thường được tích hợp trong các thiết bị điện có chức năng đóng – ngắt hoặc điều khiển dòng điện. Khi sử dụng, tiếp điểm cần đảm bảo các yêu cầu sau:
  • Không nóng lên quá mức khi chưa ngắt mạch
  • Ổn định về nhiệt và điện động ngay cả khi xảy ra dòng ngắn mạch
  • Khả năng chống chịu bền bỉ với các yếu tố môi trường như bụi bẩn, thời tiết mưa, và nhiệt độ cao.

Nguyên lý làm việc của tiếp điểm

Khi điện áp cấp cho mạch điều khiển đạt bằng hoặc đủ mức định mức của contactor, dòng điện sẽ chạy qua hai đầu cuộn dây quấn trên lõi từ được cố định sẵn. Lúc này, lực từ được sinh ra sẽ hút lõi từ di động để tạo thành một mạch từ kín. 


Khi lực từ này vượt qua lực phản hồi của lò xo, contactor bắt đầu hoạt động. Tiếp điểm chính sẽ đóng lại, đồng thời tiếp điểm phụ sẽ chuyển trạng thái nhờ cơ cấu liên động cơ học giữa lõi từ di động và hệ thống tiếp điểm. Trạng thái của các tiếp điểm này được giữ ổn định cho đến khi có thay đổi tiếp theo.
Khi điện áp cấp cho cuộn dây mất đi, contactor sẽ trở về trạng thái nghỉ, đưa các tiếp điểm trở về trạng thái ban đầu.

Ứng dụng của tiếp điểm

Trong thực tế, cả tiếp điểm thường mở (NO) và thường đóng (NC) đều được ứng dụng rộng rãi trong nhiều tình huống khác nhau. Đặc biệt, chúng thường xuất hiện trong các thiết bị contactor và relay, giúp thiết bị hoạt động linh hoạt trong nhiều lĩnh vực khác nhau.


Tiếp điểm thường mở (NO) phù hợp với các thiết bị cần kích hoạt để phản hồi tín hiệu. Ví dụ, trong cảm biến ánh sáng phát hiện người đi qua, tiếp điểm NO bên trong cảm biến sẽ đóng khi phát hiện chuyển động, từ đó cấp nguồn cho đèn chiếu sáng. Một ví dụ khác là cảm biến nhiệt độ trong điều hòa, khi nhiệt độ phòng vượt quá ngưỡng cài đặt, tiếp điểm NO sẽ đóng để kích hoạt hệ thống làm mát hạ nhiệt độ.

Tiếp điểm thường đóng (NC) thường được dùng trong các trường hợp cần dừng hoạt động để phản hồi tín hiệu. Ví dụ, trong hệ thống máy bơm nước tự động, tiếp điểm NC ở công tắc mức mực nước sẽ điều khiển máy bơm, khi bể nước đạt ngưỡng báo đầy, tiếp điểm NC sẽ ngắt, khiến máy bơm dừng hoạt động. Một ứng dụng khác là trong bảo vệ động cơ: nếu nhiệt độ động cơ vượt quá mức cho phép, tiếp điểm NC trong relay sẽ mở ra để ngắt điện, bảo vệ động cơ khỏi hư hỏng.

Nhận xét